แผนพัฒนาดิจิทัล

ที่มาและเหตุผลความจำเป็น

• การจัดทำแผนแม่บทด้าน IT เพื่อเป็นแนวทางการดำเนินงาน / การสื่อสารแนวคิดและนโยบายในการพัฒนาองค์กร โดยใช้ ICT เป็นเครื่องมือสนับสนุนที่สำคัญ โดยดำเนินการจัดทำและใช้งานแล้วจำนวน 4 แผนฯ โดยแผนฯ ฉบับที่ 4 ครบกำหนดการใช้งานในปีงบประมาณ 2560 
• เพื่อใช้เป็นหลักการทำงานด้าน ICT ที่เป็นรูปธรรม ยืนยันหลักการ เหตุผล และความจำเป็นในการจัดสรรทรัพยากรสนับสนุน เพื่อพัฒนา ICT ขององค์กร เช่น คน งบประมาณ และเครื่องมือ เป็นต้น
• รองรับแผนยุทธศาสตร์ที่ชัดเจน โดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมและรูปแบบตาม Model การจัดทำยุทธศาสตร์ ของ สปสช. และแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (Digital Thailand) 
• มติ DP Steering Committee เห็นชอบให้ดำเนินการจัดทำแผนแม่บทฯ ฉบับที่ 5 และมีมติให้ปรับชื่อแผนเป็นแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (Digital UC) ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ฉบับที่ 1 (ปี 2561 – 2564) เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ให้บรรลุภารกิจขององค์กร รองรับการดำเนินงานตามนโยบายของผู้บริหาร และนโยบายของ สปสช.

บทสรุปผู้บริหาร

สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) จัดทำแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ฉบับที่ 1 (ปี 2561 – 2564) ขึ้นเพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ ให้บรรลุภารกิจขององค์กร รองรับการดำเนินงานตามนโยบายของผู้บริหาร และนโยบายของ สปสช. เพื่อมีแนวทางในการประสานความร่วมมือด้านเทคโนโลยีสารสนเทศกับองค์กรอื่นที่เกี่ยวข้อง แผนพัฒนาดิจิทัลฯ ฉบับนี้ได้ผ่านการวิเคราะห์ข้อมูลสภาพแวดล้อมทางเทคโนโลยีทั้งภายในและภายนอกองค์กร การสัมภาษณ์ผู้บริหาร การรวบรวมข้อมูลจากผู้เกี่ยวข้อง เพื่อวิเคราะห์ความจำเป็นในการพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศของ สปสช. และการวางแผนสำหรับการพัฒนาเพื่อรองรับการเชื่อมโยงข้อมูลสารสนเทศระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องด้วย

จากวิสัยทัศน์ของ สปสช. ที่มุ่งพัฒนาให้ “ทุกคนที่อาศัยอยู่บนแผ่นดินไทยได้รับความคุ้มครองหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าด้วยความมั่นใจ” โดยมีพันธกิจของ สปสช. ที่ต้องการให้ “พัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า โดยใช้หลักฐานเชิงประจักษ์และมีส่วนร่วมอย่างสร้างสรรค์จากทุกภาคส่วน และเป็นตัวแทนประชาชนในการจัดหาบริการที่มีคุณภาพให้ประชาชนเข้าถึงได้อย่างเท่าเทียมตามความจำเป็น” โดยในแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 4 (พ.ศ. 2560 – 2564) ได้กำหนดยุทธศาสตร์ของ สปสช. ไว้ 5 ยุทธศาสตร์ ได้แก่

ยุทธศาสตร์ที่ 1 สร้างความมั่นใจในการเข้าถึงบริการของกลุ่มเปราะบาง และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการ

ยุทธศาสตร์ที่ 2 สร้างความมั่นใจในคุณภาพมาตรฐานและความเพียงพอของบริการ

ยุทธศาสตร์ที่ 3 สร้างความมั่นใจในประสิทธิภาพการบริหารกองทุน

ยุทธศาสตร์ที่ 4 สร้างความมั่นใจการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน

ยุทธศาสตร์ที่ 5 สร้างความมั่นใจในธรรมาภิบาล

กรอบคิดในการจัดทำแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ฉบับที่ 1 (ปี 2561 – 2564)

ทั้งนี้ นโยบายข้างต้นสามารถนำไปกำหนดกลยุทธ์ แผนงาน และโครงการในการพัฒนาระบบสารสนเทศของ สปสช. ขึ้นเป็นการเฉพาะ โดยแผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ของ สปสช. ฉบับนี้ได้เสนอกลยุทธ์ แผนงาน โครงการที่สอดคล้อง และสนับสนุนการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์องค์กรนำไปสู่การพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและดิจิทัล โดยแผนพัฒนาดิจิทัลฯนี้ ได้กำหนดกลยุทธ์สำหรับการพัฒนาดิจิทัลของ สปสช. ไว้ 6 กลยุทธ์ ดังนี้

กลยุทธ์ที่ 1 สร้างการเข้าถึงสิทธิรักษาพยาบาลของกลุ่มเปราะบาง (Vulnerbale Group) และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการสาธารณสุข โดยยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง (Citizen Centric) ด้วยบริการดิจิทัล ตามความเหมาะสมรายบุคคล (Personalized Digital Service Delivery)

กลยุทธ์ที่ 2 พัฒนาคุณภาพมาตรฐาน และความเพียงพอของบริการ พร้อมการให้บริการข้อมูลสารสนเทศกับหน่วยบริการ

กลยุทธ์ที่ 3 เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารกองทุน ด้วยข้อมูลเชิงลึกโดยเทคโนโลยี Big Data และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก (Big Data & Analytics)

กลยุทธ์ที่ 4 ส่งเสริมให้เกิดการเชื่อมโยงข้อมูล บริการระหว่างหน่วยงานรัฐ และการมีส่วนร่วมพัฒนาระบบจากทุกภาคส่วน

กลยุทธ์ที่ 5 สนับสนุนการบริหารจัดการองค์กรและพัฒนาบุคลากร ให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ มีสมรรถนะสูง และมีธรรมาภิบาลเพื่อเตรียมตัวเข้าสู่ยุคเทคโนโลยีดิจิทัล

กลยุทธ์ที่ 6 พัฒนาแพลตฟอร์มพื้นฐาน (Hardware & Software Architecture) ทางเทคโนโลยีดิจิทัล และการรักษาความมั่นคงปลอดภัยสารสนเทศให้เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาลเพื่อรองรับการให้บริการดิจิทัลและได้กำหนดแผนงาน/โครงการ เพื่อดำเนินการภายใต้กลยุทธ์ที่ต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในสี่ปีข้างหน้าตามระยะเวลาของแผนฯนี้ สรุปได้ดังนี้

และได้กำหนดแผนงาน/โครงการ เพื่อดำเนินการภายใต้กลยุทธ์ที่ต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในสี่ปีข้างหน้าตามระยะเวลาของแผนฯนี้ สรุปได้ดังนี้

กลยุทธ์ที่ 1. สร้างการเข้าถึงสิทธิรักษาพยาบาลของกลุ่มเปราะบาง (Vulnerbale Group) และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการสาธารณสุข โดยยึดประชาชนเป็นศูนย์กลาง (Citizen Centric) ด้วยบริการดิจิทัล ตามความเหมาะสมรายบุคคล (Personalized Digital Service Delivery)

เป้าหมายความสำเร็จ

(1)    ประชาชนสิทธิ UC ทุกกลุ่มเข้าถึงข้อมูลต่างๆ เช่น ข้อมูลสิทธิประกันสุขภาพ ข้อมูลการร้องเรียน ข้อมูลข่าวสาร และข้อมูลอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องได้ง่าย สะดวก โดยผ่านช่องทางหลากหลายด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล (Multiple Channel for Special group via Digital Technology) ที่เหมาะสมกับแต่ละกลุ่มที่มีความพิเศษเฉพาะเจาะจง

(2) สปสช. มีฐานข้อมูลประชาชนกลุ่มเปราะบาง และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการ ตามแผน ยุทธศาสตร์ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ได้แก่ ผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง, ผู้พิการ, ผู้ต้องขัง และพระภิกษุ เป็นต้น

แผนงาน 1.1     พัฒนาคลังข้อมูลสุขภาพส่วนบุคคล เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูลของตนเอง (Center View of Citizen Health Profile)

แผนงาน 1.2     พัฒนาช่องทางดิจิทัลที่สะดวกต่อการใช้งาน เพื่อการสื่อสารและคืนกลับข้อมูลสุขภาพสู่ประชาชน เช่น Mobile Application (UCMe) / Web Application และ Social Media เป็นต้น

แผนงาน 1.3     พัฒนาการรับบริการสิทธิ UC ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อให้ประชาชนได้รับความสะดวกสบายมากยิ่งขึ้น เช่น ตรวจสอบสิทธิและลงทะเบียนเปลี่ยนหน่วยบริการด้วย Mobile และลงทะเบียนที่หน่วยบริการโดยไม่ใช้สำเนาบัตรประชาชน

แผนงาน 1.4     พัฒนาฐานข้อมูลประชาชนกลุ่มเปราะบาง และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึงบริการ ตามแผนยุทธศาสตร์ระบบหลักประกันสุขภาพรายปี ได้แก่ ผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียง / ผู้พิการ /  ผู้ต้องขัง และพระภิกษุ เป็นต้น

แผนงาน 1.5     พัฒนาการรับเรื่องร้องเรียนของผู้มีสิทธิผ่าน Mobile Device / ระบบออนไลน์ และสอบถามข้อมูลด้วยระบบ CHAT BOT

แผนงาน 1.6     บูรณาการระบบตรวจสอบสิทธิ ระบบลงทะเบียนรายใหม่ ระบบตรวจสอบประวัติการเปลี่ยนแปลงสิทธิด้วยระบบลงทะเบียน (ERM) ระบบเดียว

แผนงาน 1.7     พัฒนาปรับปรุงระบบ Call Center เพื่อรองรับพฤติกรรมประชาชนในยุคดิจิทัล

กลยุทธ์ที่ 3. เพิ่มประสิทธิภาพการบริหารกองทุน ด้วยข้อมูลเชิงลึกโดยเทคโนโลยี Big Data และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก (Big Data & Analytics)

เป้าหมายความสำเร็จ

(1) สปสช. มีข้อมูลที่ได้จากการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่ หลากหลาย และการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก (Big Data & Analytics) เพื่อประกอบการตัดสินใจในการบริหารกองทุนอย่างมีประสิทธิภาพ 

(2) สปสช. มีระบบสารสนเทศเพื่อรองรับการออกแบบการเข้าถึงบริการรูปแบบใหม่ ของกลุ่มเปราะบาง และกลุ่มที่ยังเข้าไม่ถึง ตามแผนยุทธศาสตร์ระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ

แผนงาน 3.1     พัฒนาระบบสารสนเทศเพื่อสนับสนุนการบริหารจัดการกองทุนฯ เช่น  e-Claim / CR / กองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น-พื้นที่ / ข้อมูลการใช้ยา / QOF / OPPP / LTC และ DMIS เป็นต้น

แผนงาน 3.2     พัฒนาการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่และหลากหลาย ด้วยการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก (Big Data & Analytics)

แผนงาน 3.3     พัฒนาระบบติดตามและแจ้งเตือนการบริการจัดการกองทุน (Dash Board) ในหลายระดับ เช่น เขต ส่วนกลาง หน่วยบริการ และกระทรวงสาธารณสุข ได้หลายช่องทาง เช่น Web, Mobile, Tablet และ Mail เป็นต้น

แผนงาน 3.4     ศึกษาวิเคราะห์และประยุกต์ใช้การจัดการข้อมูลด้วยเทคโนโนโลยีทันสมัย เช่น  ระบบตรวจจับความผิดปกติในการขอเบิกชดเชยด้วย Machine Learning / ระบบสิทธิ กับ Blockchain / AI / Fin Tech และ Digital Contract เป็นต้น

 แผนงาน 3.5     สนับสนุนข้อมูลและสารสนเทศที่สามารถใช้ในการทบทวนประเภทและขอบเขตบริการสาธารณสุขที่จำเป็นสอดคล้องตามความจำเป็นของของกลุ่มเปราะบาง / หรือบริการที่ยังมีปัญหาในการเข้าถึงบริการ

กลยุทธ์ที่ 4. ส่งเสริมให้เกิดการเชื่อมโยงข้อมูล บริการระหว่างหน่วยงานรัฐ และการมีส่วนร่วมพัฒนาระบบจากทุกภาคส่วน

เป้าหมายความสำเร็จ

(1) สปสช. เชื่อมโยงและให้บริการข้อมูลระหว่างหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง 

(2) สปสช. ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลส่งเสริมการมีส่วนร่วมในทุกภาคส่วน

(3) สปสช. บูรณาการระบบข้อมูลกับหน่วยงานภาครัฐอื่นๆ เพื่อรองรับการเป็นศูนย์รวมทะเบียนสิทธิรักษาพยาบาลของประชาชน (NBRC)

แผนงาน 4.1     พัฒนาบริการข้อมูลสารสนเทศต่างๆ ด้วย API (Application Programming Interface) และ Web service ต่างๆ ตามมาตรฐาน Open Data เพื่อให้บริการข้อมูลกับหน่วยงานภาครัฐ นักวิจัย ผ่านช่องทางต่างๆ เช่น Linkage Center และเชื่อมโยงข้อมูลกับหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้อง เช่น ข้อมูลกลุ่มเปราะบาง กับ พม. และกรมราชทัณฑ์ เป็นต้น

แผนงาน 4.2     พัฒนาระบบการรับฟังความคิดเห็น (Improve hearing process) จากทุกภาคส่วน ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล (Digital Poll / Digital Hearing)

แผนงาน 4.3     เพิ่มความร่วมมือกับหน่วยงานรัฐในด้านดิจิทัล เช่น กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม / สำนักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ / GISTDA / สำนักบริหารการทะเบียน กระทรวงมหาดไทย / สำนักงานสถิติแห่งชาติ และสำนักการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ เป็นต้น 

แผนงาน 4.4     บูรณาการระบบข้อมูลกับหน่วยงานภาครัฐอื่นๆ เพื่อรองรับการเป็นศูนย์รวมทะเบียนสิทธิรักษาพยาบาลของประชาชน (National Beneficially Registration Center: NBRC)

กลยุทธ์ที่ 5. สนับสนุนการบริหารจัดการองค์กรและพัฒนาบุคลากร ให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ มีสมรรถนะสูง และมีธรรมาภิบาลเพื่อเตรียมตัวเข้าสู่ยุคเทคโนโลยีดิจิทัล

เป้าหมายความสำเร็จ

(1) ผู้บริหารและบุคลากร สปสช. มีความรู้ความเข้าใจ และสามารถนำเทคโนโลยีดิจิทัล มาพัฒนาภารกิจขององค์กร

(2) สปสช. มีระบบ Knowledge Base Management เป็นแหล่งข้อมูลในการเรียนรู้ เพื่อไปสู่องค์กรที่มีขีดสมรรถนะสูง (High Performace Organization)

(3) สปสช. มีระบบบริหารจัดการสำนักงาน (Digital Smart Office) ที่รองรับการทำงานยุคดิจิทัล  ที่ต้องการความรวดเร็ว ยืดหยุ่น ต่อการทำงาน และสร้างความมั่นใจด้านความปลอดภัยในการเข้าใช้งาน  

แผนงาน 5.1     สนับสนุนการพัฒนาทักษะด้านเทคโนโลยีดิจิทัล ให้กับผู้บริหารและบุคลากร สปสช. มีความรู้ความเข้าใจ และสามารถนำเทคโนโลยีดิจิทัล ไปพัฒนาภารกิจขององค์กร เช่น การตระหนักรู้ด้านความปลอดภัยสารสนเทศ (ตาม ISO/IEC 27001) และนวัตกรรมกับ สปสช. 4.0 เป็นต้น

แผนงาน 5.2     พัฒนาระบบ Knowledge Base เพื่อเป็นแหล่งข้อมูลในการเรียนรู้เพื่อไปสู่องค์กรที่มีขีดสมรรถนะสูง (High Performance Organization)

แผนงาน 5.3     พัฒนาระบบบริหารจัดการสำนักงาน (Smart Office) ที่ต้องการความรวดเร็ว ยืดหยุ่น ต่อการทำงาน สร้างความมั่นใจด้านความปลอดภัยในการเข้าใช้งาน รองรับอุปกรณ์ในการทำงานร่วมกันที่หลากหลาย และเชื่อมโยงระหว่างอุปกรณ์อย่างอัตโนมัติ  

แผนงาน 5.4     บูรณาการขั้นตอนการทำงาน (Business Process) โดยวิเคราะห์ และกำจัดขั้นตอนการทำงานที่ไม่สร้างมูลค่า โดยการประยุกต์ใช้หลักการ Lean เช่น ศึกษาวิเคราะห์กระบวนการทำงาน และฟังก์ชันการทำงานของระบบงานสารสนเทศและฐานข้อมูล เพื่อการบูรณาการระบบงานสารสนเทศ และพัฒนาระบบการเบิกจ่ายให้เป็นแบบ Seamless เช่น ระบบ QOF, DMIS และ PP เป็นต้น 

แผนงาน 5.5     พัฒนาระบบเพื่อลดกระบวนการทำงาน และลดการใช้เอกสาร เช่น ระบบสินทรัพย์ของสำนักงาน แบบฟอร์มในรูปแบบระบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Form) เป็นต้น

แผนงาน 5.6     การเปลี่ยนผ่านบริการภาครัฐสู่ยุคดิจิทัล (Digital Transformation)RC)

กลยุทธ์ที่ 6. พัฒนาแพลตฟอร์มพื้นฐาน (Hardware & Software Architecture) ทางเทคโนโลยีดิจิทัล และการรักษาความมั่นคงปลอดภัยสารสนเทศให้เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาลเพื่อรองรับการให้บริการดิจิทัลและได้กำหนดแผนงาน/โครงการ เพื่อดำเนินการภายใต้กลยุทธ์ที่ต้องดำเนินการให้แล้วเสร็จภายในสี่ปีข้างหน้าตามระยะเวลาของแผนฯนี้ สรุปได้ดังนี้

เป้าหมายความสำเร็จ

(1) มีระบบโครงสร้างพื้นฐานที่ใช้งานได้อย่างอิสระมีความยืดหยุ่นสูง (Cloud Computing and Cloud Service)

(2) มีระบบศูนย์คอมพิวเตอร์สำรองให้รองรับกับแผนการจัดการความต่อเนื่องทางธุรกิจ (BCM : Business Continuity Management)

(3) มีระบบสารสนเทศที่มีความมั่นคงปลอดภัย เพื่อรองรับเทคโนโลยีดิจิทัล

(4) มีมาตรฐานการพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัล ในระดับสากล

แผนงาน 6.1 พัฒนาระบบการให้บริการเครือข่ายด้านเทคโนโลยีดิจิทัล โดยผู้ใช้งานสามารถปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้งานได้อย่างอิสระ มีความยืดหยุ่นสูง (Cloud Computing and Cloud Service)

แผนงาน 6.2     พัฒนาระบบการบริหารจัดการการเข้าถึงระบบเครือข่ายภายในสำนักงาน (Network Access Control) ที่มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น

แผนงาน 6.3     ปรับปรุงระบบศูนย์คอมพิวเตอร์สำรองให้รองรับกับแผนการจัดการความต่อเนื่องทางธุรกิจ หรือ BCM (Business Continuity Management) ของ สปสช.

แผนงาน 6.4     พัฒนาระบบฐานข้อมูลในการทดสอบก่อนการใช้งานจริง (Test Zone) ที่ศูนย์คอมพิวเตอร์สำรอง (DR Site)

แผนงาน 6.5     เพิ่มประสิทธิภาพทางด้าน Hardware ระบบฐานข้อมูล Oracle ที่ใช้งานอยู่ปัจจุบัน

แผนงาน 6.6     ศึกษาและทดลองนำระบบฐานข้อมูลอื่นเข้ามาใช้งาน เพื่อเพิ่มระบบตรวจสอบการเข้าใช้งานระบบฐานข้อมูล

แผนงาน 6.7     บริหารจัดการ และรองรับการให้บริการสารสนเทศด้วยเทคโนโลยี Big Data

แผนงาน 6.8     พัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัล ที่มีมาตรฐานการพัฒนาในระดับสากล อาทิเช่น ISO/IEC 29110 : System and Software Engineering